Երբ խոսում ենք երեխաների վատ սովորությունների մասին, նկատի ենք ունենում վարքային կախվածությունները, որոնք ձևավորվում են երեխայի դեռ վաղ զարգացման փուլերում: Դրանք հիմնականում դրսևորվում են՝ մատը բերանում քնելով կամ ծծելով, եղունգների կրծելով, և այլն: Սակայն խնդիրը շատ ավեի լայն է:
Վատ սովորությունը բացասական հակում է, որն աստիճանաբար վերածվում է պահանջմունքի՝ արտահայտվելով գործողություններում, հետագայում՝ նաև վերածվելով բնավորության: Նման դիտարկմամբ վատ սովորությունների շարքին կարելի է դասել նաև մազերի, դեմքի մասերի ագրեսիվ քաշելը, հատակին նստած քայլելը, աթոռին կանգնել և այն թափահարելը, շատ բարձր խոսելը, ակտիվ ժեստիկուլյացիան, և այլն:
Սովորությունները կրում են դաստիարակության արդյունքի կամ իրավիճակային ձևավորման բնույթ: Նույն կերպ կարող են ի հայտ գալ դրական սովորությունները, որոնք երեխային վերածում են առավել կազմակերպված, նորմերին համապատասխան մարդուկի, ով ամեն ինչ անում է կատարյալ և արժանի է ընդօրինակման:
Սակայն այս՝ թե՛ դրական, թե՛ բացասական գնահատականները տալիս են ծնողները և շրջապատի այլ մեծահասակները, և շատ հավանական է, որ այդ դրական, ծնողի սպասելիքներին համապատասախան կատարվող վարքի հիմքում լինի այնպիսի հոգեբանական խնդիր, որը քողարկված կա նաև վատ սովորությունների դրսևորման մեջ: Այնուամենայնիվ, մենք կդիտարկենք այն հիմնական խնդիրները, որոնք ծնողներին անհարմարություն են պատճառում և ուղղորդում են մասնագետի մոտ:
Երբ երեխան անընդհատ բերանն է տանում մատը, ինչ-որ առարկաներ, և ծծում է դրանք, եթե երեխան քնելու ընթացքում գլուխն այս ու այն կողմ է շարժում, կամ երազում գլուխը հարվածում է բարձին, կրծում եղունգները և այլ դրսևորումներ է ունենում, ապա նա ունի մեծահասակի կողմից վաղ մանկությունից եկող փոխհարաբերությունների ոչ ճիշտ ձևավորում:
Ի՞նչ է դա նշանակում:
Երեխան կամ դաստիարակվել է շատ սուղ, հստակ կանոններ թելադրող միջավայրում (այնպիսի կանոններ, որոնք միայն խելամիտ են տվյալ ծնողի համար, ով մեծացում է այդ փոքրիկին և, իհարկե, ստեղծում է բավականաչապ հարմարավետություն՝ երեխային դնելով այդ կանոնների վանդակի մեջ), կամ ունի մոր հետ հուզական կապի ոչ բավականաչափ բավարարում: Ինչպես նաև նման սովորությունները կարող են առաջանալ հուզական լարված հարաբերություններով լեցուն ընտանիքներում, որտեղ անընդհատ բղավոցներ են, լարված և ոչ ներդաշնակ մթնոլորտ, և երեխան իր համար գտնում է մի գործողություն, որն ինչ-որ չափով լիցքաթափում և ապահովության զգացողություն է տալիս, քանի որ ծնողներն իրեն մղել են ուշադրության և կարևորության սահմաններից դուրս:
Օրինակ, օրորոցում մոռացված փոքրիկը, ով չի ստանում քնքշանք, խնամք, տպավորությունների բավարար պաշար, սկսում է ապրել վախ և ձանձրույթ, որի հետևանքով առաջ են գալիս այդ ամենը մեղմացնող հատկանիշներ. մայրիկի ներկայությանը փոխարինող մատիկը, որը ծծելով՝ նա զուգորդություն է տանում մայրական կրծքի հետ և զգում այն երևակայելի ապահովությունը, որն իրական մայրական հպման ժամանակ է առաջանում:
Մատին կարող են փոխարինել ծածկոցի կտորը, սեփական լեզուն, և այլն: Նման դրսևորումները ծնողներից շատերի կողմից ընկալվում են՝ որպես զավեշտալի երևույթներ, կամ շատ սուր արտահայտվող զայրույթի պատճառ են դառնում, որը ևս նման երևույթների առավել խորացմանն է տանում, քան հաղթահարմանը:
Երեխան իր համար առանձնացնում է որևէ օբյեկտ, որը շատ հարազատ է դառնում, որը երբեք չի դավաճանում, ինչն ամեն պահի իր կողքին է: Դա կարող է լինել որևէ փափուկ խաղալիք, ինչը կոմպենսացնում է մայրական քնքշանքն ու փափկությունը, ինչը երեխան ստանում է նրան հպվելով, որը երեխային տալիս է ապահովության զգացում:
Կարող է լինել իր վերմակը, բարձը, որն ամեն գիշեր իրեն հպվում և տաքացնում է:
Որպես արդյունք՝ երեխայի հոգեկան աշխարհում կատարվում են լուրջ վերափոխումներ: Ըստ բնության օրենքների, երեխան հակված է անընդհատ տպավորությունների հոսք ընդունելու, որոնք ակտիվացնում են ներքին ազդակները և ապահովում երեխայի զարգացումը:
Եթե մայրը կողքին է, երեխան բավարարված է, հանգիստ և ստանում է այն ամենը, ինչ անհարժեշտ է՝ սփոփում, հանգստացում, քնքշանք, զարգացնող ստիմուլներ, և այլն:
Ինչպե՞ս շտկել երեխայի վատ սովորությունները
Երեխաները միամիտ են և հաճախ չեն գիտակցում իրենց գործողությունները:
Հետևաբար նրանք կարող են հեշտությամբ ձևավորել վատ սովորություններ:
Եթե վնասակար գործողությունները չեն նկատվում վաղ փուլերում, ապա դրանք կաճեն սովորությունների, որոնցից երեխան դժվարանալու է ազատվել:
Այդ պատճառով, երբ տեսնում ենք, որ երեխաների մոտ սկսում են ամրապնդվել վատ սովորությունները․ մենք սկսում ենք անհանգստանալ։
Ինչպե՞ս շտկել երեխայի վատ սովորությունները
1. Անտեսել
Եթե չափազանց մեծ ուշադրություն դարձնեք երեխայի վատ սովորություններին և պատժեք նրան, դա կարող է բացասական հետևանք ունենալ:
Սա կխրախուսի նրան կրկնել այս պահվածքը ամեն անգամ, երբ նրան ուշադրություն դարձնեք:
Հետևաբար, լավ է անտեսել երեխայի վատ սովորությունը:
Արդյունքում, հավանականություն կլինի, որ ինքը ժամանակի ընթացքում այն կհաղթահարի:
2. Գովասանքի և պարգևատրման միջոցով
Երեխային գովաբանելը և խրախուսելը, երբ նա ձևավորում է լավ սովորություններ և գիտակցաբար խուսափում է վատերից, լավ ռազմավարություն է:
Ցույց տվեք երեխային, որ դուք նկատում և գնահատում եք նրա լավ պահվածքը. Սա կզարգացնի նրա բարոյական հատկությունները և կօգնի նրան հրաժարվել վատ սովորությունից:
3. Սովորեցրեք
Ձեր երեխան կարող է հրաժարվել վատ սովորություններից, եթե գիտակցաբար դա ցանկանում է:
Կարևոր է երեխային սովորեցնել և ստիպել նրան հասկանալ, թե ինչու է որևէ սովորությունը կարող լինել վնասակար:
Ժամանակի ընթացքում երեխան կհասկանա ձեր փաստարկները և կկարողանա հրաժարվել վատ սովորությունից:
4. Որոշեք պատճառը
Ձեր երեխան կարող է վատ սովորություններ ունենալ սթրեսի պատճառով:
Այս դեպքում շատ կարևոր է խոսել երեխայի հետ, զննել նրան, որպեսզի պարզենք նրա սթրեսի պատճառը:
Լսեք երեխային, ցուցաբերեք համբերություն և սեր, ցուցաբերեք աջակցություն սթրեսի դեմ պայքարում.
Սա կօգնի նրան հաղթահարել իր վատ սովորությունները:
Պատճառը հասկանալը կօգնի նաև ծնողներին գտնել խնդրի ստեղծագործական լուծում, շրջել երեխայի ուշադրությունը և դրանով ազատել նրան սթրեսից:
5. Զարգացրեք երեխայի բարոյական հատկությունները
Երբ մեծացնում եք երեխայի հանդեպ վստահությունը, սատարում և սիրում եք նրան, ցուցաբերում համբերատարություն և զգայունություն նրա հանդեպ, դա օգնում է նրան զարգացնել հուզական կայունությունը:
Ժամանակ առ ժամանակ ձեր երեխային հնարավորություն տվեք որոշումներ կայացնել:
Սա նրան օգնում է զարգացնել ինքնավստահություն և որոշումներ կայացնելու հմտություններ:
