Բնապահպանական ֆլեշմոբ

Բնապահպանական ֆլեշմոբի ժամանակ, սկսեցի մաքրել իմ փողոցը։ Եվ այդ ընթացքում մարդիկ անցնելով անընդհատ հարցնում էին թե ինչ եմ անում կամ ինչի համար։ Մայրիկիս հետ էի աշխատում և ինձ կամավոր շատերը միացան։ Հարևաններ, երեխաներ սկսեցինք աղբից ազատել փողոցը։ Մայրիկս էլ նկարելու հետ սեր ունի որոշեց որ փողոցում գտնվող հին կառույցի վրա պատկերներ կարող ենք ստանալ։ Մայրիկս կնկարի իսկ մնացած բոլորս կներկենք այն։ Երեկ մինչ ուշ գիշեր զբաղվեցինք իմ փողոցի մաքրմամբ ու գունավորմամբ։ Իսկ այսօր անկեղծ միայն ուրախանում ու հիցմունքով եմ հետևում կատարված աշխատանքներին։

ՄԱՐՏԱՀՐԱՎԵՐ ԵՄ ՆԵՏՈՒՄ ՔՈԼԵՋԻ ՀԱՏԿՍՊԵՍ 1.3 ԿՈՒՐՍԻ ՍՈՎՈՐՈՂՆԵՐԻՆ, և մնացած առաջին կուրսերին։

Անոմալ երևույթների գիտական բացատրություն

Անոմալ երևույթների գիտական բացատրություն

Նախագիծ ՝

Նպատակ ՝ դիտարկելով համացանցում տարբեր երևույթներ փորձել տալ այդ երևույթների գիտական բացատրություն։

Ընթացքը ՝

առաջադրանք առաջին ՝

համացանցից գտնել ձեզ հետաքրքրող անոմալ երևույթներ և փորձել այդ երևույթի շուրջը գտնել հոդվածներ , նյութեր, որոնք տալիս են ինչ որ գիտական բացատրություն ։

Նյութ Արագածի մասին ։

առաջադրանք երկուս ՝

գտնել որևից է անոմալ զոնա և պատմել թե ինչ տարօրինակություներ են այդտեղ լինում , փորձել տալ գիտական բացատրություն։

Անոմալ զոնա հայաստանում ՝ հղում ։

Տեսանյութեր անոմալ երևույթների մասին ՝

Դեպք Հայաստանում ։

Արագած լեռանաճանապարհ ։

ԷԼԷԿՏՐԱԿԱՆ ԼԱՐՈՒՄ

Դաս 11

Էլեկտրական լարում:

Էլեկտրական հոսանքի նկատմամբ հաղորդիչի հակազդեցու թյունը բնութագրող ֆիզիկական մեծությունը կոչվում է հաղորդիչի էլեկտրական դիմադրության։ Դիմադրության միավորը կոչվում է օհմ (0մ)՝ ի պատիվ գերմանացի գիտնական Գ. Օհմի, որն առաջինն է այս հասկացությունը ներմուծելֆիզիկա: 10մ–ը այն հաղորդիչի դիմադրությունն է, որում 1 Վ լարման դեպ– քում հոսանքի ուժը հավասար է 15-ի։ Գործնականում հանդիպում են նաև դիմադրության այլ միավորներ, օրինակ՝ կիլոհմ (կՕմ) և մեգաօհմ (ՄՕմ)։ Տեսակարար դիմադրության միավորը ՄՀ-ում կլինի10մ – մ/մ, կամ 1 Օմ · մ։ Էլեկտրական լավագույն հաղորդիչներ են պղինձը ու արծաթը։

Դաս 13

Էլեկտրական դիմադրություն։

Օհմի օրենքի հա մաձայն՝ շղթայի եղամասամ սան քիաժը հավասար է այդ րեղամասի լարման և նրա դիմադրության հարա բերությանը։ Օհմի օրենքը հնարավորություն է տալիս պարզել, թե շղթայի տե ղամասում ինչ տեղի կունենա հոսանքի ուժի հետ նրա դիմադրության կամ լարման փոփոխման դեպքում: Որպես հոսանքի աղբյուր օգ տագործենք մի սարք, որը հնարավորություն է տալիս 4-ից 12 Վ ելքային լարում կարգավորել։ Տարբեր լարումների դեպքում չափելով շղթայում հոսանքի ուժը՝ կարելի է համոզվել, որ այնիսկապես համեմատական է լարմանը։

2. Անփոփոխ լարման դեպքում հոսանքի ուժը հակադարձ համեմատական է դիմադրությանը, որքան մեծ է շղթայի տեղամասի և դիմադրու– թյունը, այնքան փոքր է նրանում է հոսանքի ուժը: Դիմադրության նվազման դեպքում հոսանքի ուժն աճում է:հաղորդիչով: Կարճ միացումը կարող է առաջանալ անծածկույթ հաղորդալարերի հպման, հոսանքի տակ հաղորդագծի անփույթ վերանորոգման։ Օհմի օրենքը դիմադրության փորձարարական որոշման հնարա–վորություն է տալիս: (13.1) բանաձևից հետևում է, որ՝R – -։

Էլեկտրականություն

Դաս 11

Էլեկտրական լարում:

Էլեկտրական հոսանքի նկատմամբ հաղորդիչի հակազդեցու թյունը բնութագրող ֆիզիկական մեծությունը կոչվում է հաղորդիչի էլեկտրական դիմադրության։ Դիմադրության միավորը կոչվում է օհմ (0մ)՝ ի պատիվ գերմանացի գիտնական Գ. Օհմի, որն առաջինն է այս հասկացությունը ներմուծելֆիզիկա: 10մ–ը այն հաղորդիչի դիմադրությունն է, որում 1 Վ լարման դեպ– քում հոսանքի ուժը հավասար է 15-ի։ Գործնականում հանդիպում են նաև դիմադրության այլ միավորներ, օրինակ՝ կիլոհմ (կՕմ) և մեգաօհմ (ՄՕմ)։ Տեսակարար դիմադրության միավորը ՄՀ-ում կլինի10մ – մ/մ, կամ 1 Օմ · մ։ Էլեկտրական լավագույն հաղորդիչներ են պղինձը ու արծաթը։

Դաս 13

Էլեկտրական դիմադրություն։

Օհմի օրենքի հա մաձայն՝ շղթայի եղամասամ սան քիաժը հավասար է այդ րեղամասի լարման և նրա դիմադրության հարա բերությանը։ Օհմի օրենքը հնարավորություն է տալիս պարզել, թե շղթայի տե ղամասում ինչ տեղի կունենա հոսանքի ուժի հետ նրա դիմադրության կամ լարման փոփոխման դեպքում: Որպես հոսանքի աղբյուր օգ տագործենք մի սարք, որը հնարավորություն է տալիս 4-ից 12 Վ ելքային լարում կարգավորել։ Տարբեր լարումների դեպքում չափելով շղթայում հոսանքի ուժը՝ կարելի է համոզվել, որ այնիսկապես համեմատական է լարմանը։

2. Անփոփոխ լարման դեպքում հոսանքի ուժը հակադարձ համեմատական է դիմադրությանը, որքան մեծ է շղթայի տեղամասի և դիմադրու– թյունը, այնքան փոքր է նրանում է հոսանքի ուժը: Դիմադրության նվազման դեպքում հոսանքի ուժն աճում է:հաղորդիչով: Կարճ միացումը կարող է առաջանալ անծածկույթ հաղորդալարերի հպման, հոսանքի տակ հաղորդագծի անփույթ վերանորոգման։ Օհմի օրենքը դիմադրության փորձարարական որոշման հնարա–վորություն է տալիս: (13.1) բանաձևից հետևում է, որ՝R – -։

Խնդիրներ

T=10վ
Q=2կլ
I-?
2/10=0.2 Ա

2.16

T=10ր=600
Q=360 կ
I-?
360/600= 0.6Ա

2.1.19

I=0.4Ա
T=45ր=2700վ
Q-?
Q=it 0.42700=1080կլ

2.1.21

I=25000Ա
Q=30կլ
T-?
T=30/25000=0.0012վ

2.1.22

I=0.24Ա
Q=4.8կլ
t-?
t=4.8/0.24=20վ

2.1.25

q=10կլ
t-2վ
I=10/2=5Ա

I-15Ա
q-0.3կլ
t-q/i=0.3/34=0.02վ

  • 8.12 F= 2 Ն ,Դեպի աջ
  • 8.13 F= 2+5 – 2= 5 Ն,աջ
  • 8.14 F=8+12-6=14 Ն ,աջ
  • 8.16 M= 10 800= 8000 F= 810= 80 Ն
  • 8.17 F= m* g , M= m բիդոն + m կ= 1+ 0,005* 800=41
  • F= 410
  • 8.18 0,3տ=300kg
  • F= 3000Ն, 2500<3000: Այո ,կպատռվի
  • 8.19 F գ= 1*2600=2600,F ա= 15000 Ն
  • 26-15=11կՆ
  • 8.20 Եթե ուժերը հակառակ ուղություններով են ուղղված։
  • 8.22
  • ա զրո ) Եթե 12Ն ուժը ուղղված լինի մեկ կողմ և նրան հակառակ ուղված լինեն 8 Ն 4 Ն ուժերը
  • բ 8 ) Երբ 12 Ն և 4 Ն իրար հակառակ ուղղված լինեն
  • գ 16 ) Երբ 12 Ն և 4Ն միևնույն կողմ ձգեն
  • 8.23
  • ա 0) Եթե 15Ն ուժը ուղղված լինի մեկ կողմ և նրան հակառակ ուղված լինեն 10 Ն 5 Ն ուժերը
  • բ 10) Երբ 15 Ն և 5 Ն իրար հակառակ ուղղված լինեն
  • գ 20) Երբ 15 Ն և 10Ն միևնույն կողմ ձգեն,իսկ 5Ն հակառակ

N. 8.1

Որքան է 480 կգ զանգվածով փղի ձագի վրա ազդող ծանրության ուժը:

Լուծում

F = mg

F = 480կգ × 10Ն/կգ = 4800Ն

N. 8.2

Գնդակի զանգվածը 0,5 կգ է։ Ի՞նչ ուժով է Երկիրը ձգում այդ գնդակին։

Լուծում

F = mg

F = 0,5կգ × 10Ն/կգ = 5Ն

N. 8.3

Որքա՞ն է 32կգ զանգվածով կշռաքարի վրա ազդող ծանրության ուժը:

Լուծում

F = mg

F = 32կգ × 10Ն/կգ = 320Ն

N. 8.4

Առաստաղից կախված ջահն առաստաղի վրա ազդում 49 Ն ուժով: Որքա՞ն է ջահի զանգվածը:

Լուծում

m = F/g

m = 49Ն ÷ 10Ն/կգ = 4,9կգ

N. 8.5

ՄՊ-047 մոպեդի վրա (շարժիչավոր հեծանիվ) վրա ազդում է 392 Ն ծանրության ուժ։ Որքա՞ն է մոպեդի զանգվածը։

Լուծում

m = F/g

m = 392Ն ÷ 10Ն/կգ = 39,2կգ

N. 8.6

Ինչի՞ է հավասար հեռուստացույցի զանգվածը, եթե նրա վրա ազդող ծանրության ուժը 120Ն է:

Լուծում

m = F/g

m = 120Ն ÷ 10Ն/կգ = 12կգ

N. 8.7

Որքա՞ն է 1 թեյի գդալ ջրի զանգվածը, եթե նրա վրա ազդող ծանրության ուժը 0,05Ն է:

Լուծում

0,05 × 100 = 5գ

N. 8.8

Ինչի՞ է հավասար մարմնի զանգվածը, եթե նրա վրա ազդող ծանրության ուժը 120Ն է:

120 ÷ 10 = 12կգ

N. 8.9

Ի՞նչ ուժով է ձգված այս զսպանակը, որից կախված է 10×8×5 սմ չափերով արույրե չորսուն:

Լուծում

m = 8,5գ/սմ3 × 400սմ3 = 3400գ = 3,4կգ

P = 3,4կգ × 10Ն/կգ = 34Ն

N. 8.10

Որոշե՛ք 50Ն և 30Ն ուժերի համազորը, եթե նրանց կազմած անկյունը 180° է:

Լուծում

50Ն – 30Ն = 20Ն

N. 8.11

Ուղղածիգ դեպի վեր շարժվող հրթիռի քարշի ուժը 300 կՆ է, իսկ ծանրության ուժը՝ 100կՆ: Որոշե՛ք այդ ուժերի համազորը: Ինչտե՞ս է այն ուղղված:

Լուծում

300կՆ – 100կՆ = 200ԿՆ

Խնդիր

Որքան է 480 կգ զանգվածով փղի ձագի վրա ազդող ծանրության ուժը:

Լուծում

F = mg

F = 480կգ × 10Ն/կգ = 4800Ն

N. 8.3

Որքա՞ն է 32կգ զանգվածով կշռաքարի վրա ազդող ծանրության ուժը:

Լուծում

F = mg

F = 32կգ × 10Ն/կգ = 320Ն

N. 8.4

Առաստաղից կախված ջահն առաստաղի վրա ազդում 49 Ն ուժով: Որքա՞ն է ջահի զանգվածը:

Լուծում

m = F/g

m = 49Ն ÷ 10Ն/կգ = 4,9կգ

N. 8.5

ՄՊ-047 մոպեդի վրա (շարժիչավոր հեծանիվ) վրա ազդում է 392 Ն ծանրության ուժ։ Որքա՞ն է մոպեդի զանգվածը։

Լուծում

m = F/g

m = 392Ն ÷ 10Ն/կգ = 39,2կգ

N. 8.6

Ինչի՞ է հավասար հեռուստացույցի զանգվածը, եթե նրա վրա ազդող ծանրության ուժընրա վրա ազդող ծանրության ուժը 120Ն է:

Լուծում

m = F/g

m = 120Ն ÷ 10Ն/կգ = 12կգ

N. 8.7

Որքա՞ն է 1 թեյի գդալ ջրի զանգվածը, եթե նրա վրա ազդող ծանրության ուժը 0,05Ն է:

Լուծում

0,05 × 100 = 5գ

N. 8.8

Ինչի՞ է հավասար մարմնի զանգվածը, եթե նրա վրա ազդող ծանրության ուժը 120Ն է:

120 ÷ 10 = 12կգ

N. 8.10

Որոշե՛ք 50Ն և 30Ն ուժերի համազորը, եթե նրանց կազմած անկյունը 180° է:

Լուծում

50Ն – 30Ն = 20Ն

N. 8.11

Ուղղածիգ դեպի վեր շարժվող հրթիռի քարշի ուժը 300 կՆ է, իսկ ծանրության ուժը՝ 100կՆ: Որոշե՛ք այդ ուժերի համազորը: Ինչտե՞ս է այն ուղղված:

Լուծում

300կՆ – 100կՆ = 200ԿՆ

ԱՏՈՄ

Ատոմի կառուցվածքը Էլեկտրական երևույթները բացատրելու համար անհրաժեշտ է պարզել ատոմի կառուցվածքը: Այդ ուղղությամբ առաջին հայտնագործությունը կատարեց անգլիացի գիտնական Ջ.  Թոմսոնը: 1898 թվականին նա հայտնաբերեց ատոմի կազմի մեջ մտնող և տարրական լիցք կրող փոքրագույն մասնիկը՝ էլեկտրոնը:

         Էլեկտրոնի լիցքը՝  qe=−e=−1,6⋅10−19Կլ, իսկ զանգվածը՝ me=9.1⋅10−31կգԷլեկտրոնը անհնար է «զատել» իր լիցքից, որը միշտ միևնույն արժեքն ունի: Տարբեր քիմիական տարրերի ատոմներում պարունակվում են տարբեր թվով էլեկտրոններ: Շարունակելով ատոմի կառուցվածքի բացահայտման հատուկ փորձերը, անգլիացի գիտնական Էռնեստ Ռեզերֆորդը 1911թ.-ին ներկայացրեց ատոմի կառուցվածքի վերաբերյալ իր մոդելը, որն անվանեցին մոլորակային:   

Ըստ Ռեզերֆորդի նյութի՝ յուրաքանչյուր ատոմ կարծես փոքրիկ Արեգակնային համակարգ է, որի կենտրոնում դրականապես լիցքավորված միջուկն  է: Էլեկտրոնները պտտվում են միջուկի շուրջը նրա չափերից շատ ավելի մեծ հեռավորությունների վրա, ինչպես մոլորակները Արեգակի շուրջը:Էլեկտրոնները շարժվում են արագացմամբ (մոտ 1022մ/վ2), որի պատճառը միջուկի և Էլեկտրոնի փոխադարձ ձգողությունն է: Էլեկտրոնի և միջուկի գրավիտացիոն փոխազդեցությունը շատ փոքր է` մոտ 10−40ն, հետևաբար նրանց փոխազդեցությունը հիմնականում էլեկտրամագնիսական բնույթի է: Սովորական վիճակում մարմինը, ինչպես և նրա կառուցվածքային տարրերը՝ ատոմները, էլեկտրաչեզոք են: Ուրեմն վերջինիս բոլոր էլեկտրոնների գումարային լիցքի բացարձակ արժեքը հավասար է միջուկի լիցքին:Տարբեր տարրերի ատոմները միմյանցից տարբերվում են իրենց միջուկի լիցքով և այդ միջուկի շուրջը պտտվող Էլեկտրոնների թվով:

Դ. Ի. Մենդելեևի քիմիական տարրերի պարբերական աղյուսակում տարրերի կարգաթիվը՝ Z-ը, համընկնում է սովորական վիճակում տվյալ տարրերի ատոմի մեջ պարունակվող էլեկտրոննեի թվի հետ, հետևաբար էլեկտրոնների գումարային լիցքը ատոմում հավասար է՝ qէլ.=−Z⋅e Միջուկի լիցքը կլինի՝ qմիջ.=+Z⋅e Ատոմի միջուկը ևս բարդ կառուցվածք ունի. նրա կազմության մեջ մտնում են տարրական դրական լիցք կրող մարմիններ՝ պրոտոններ: qp=e=1,6⋅10−19կլ Պրոտոնի զանգվածը մոտ 1840 անգամ մեծ է էլեկտրոնի զանգվածից: Դատելով միջուկի լիցքից կարելի է պնդել.Ատոմի միջուկում պրոտոնների թիվը հավասար է տվյալ քիմիական տարրի կարգահամարին՝ Z-ին:Ինչպես ցույց տվեցին հետազոտությունները, բացի պրոտոններից միջուկի պարունակում է նաև չեզոք մասնիկներ, որոնց անվանում են նեյտրոններ:  Նեյտրոնի զանգվածը փոքր ինչ մեծ է պրոտոնի զանգվածից: Նեյտրոնների թիվը միջուկում նշանակում են N տառով: Միջուկի պրոտոնների՝  Z թվի և նեյտրոնների N թվի գումարին անվանում են միջուկի զանգվածային թիվ և նշանակում A տառով: A=Z+N, որտեղից՝ N=A−Z A-ն կարելի է որոշել Մենդելեևի աղյուսակից՝ կլորացնելով տրված տարրի հարաբերական ատոմային զանգվածը մինչև ամբողջ թիվ:Այսպիսով, ատոմի կենտրոնում դրական լիցք ունեցող միջուկն է, որը կազմված է Z պրոտոնից և N նեյտրոնից, իսկ միջուկի շուրջը, եթե ատոմը չեզոք է, պտտվում են Z Էլեկտրոններ:Որոշ դեպքերում ատոմները կարող են կորցնել մեկ կամ մի քանի էլեկտրոններ: Այդպիսի ատոմն այլևս չեզոք չէ, այն ունի դրական լիցք և կոչվում է դրական իոն: Հակառակ դեպքում, երբ ատոմին միանում է մեկ կամ մի քանի էլեկտրոն, ատոմը ձեռք է բերում բացասական լիցք և վեր է ածվում բացասական իոնի։

Ուժ. Բնության ուժերը

Տիեզերական ձգողության ուժ

Այն ուժն է, որով տիեզերքում գտնվող բոլոր մարմինները իրար են ձգում.

Fտ=G*mM/R

Երկրի ձգողության ուժ

Fձգ=mg

Շփման ուժ

Այն ուժն է, որն առաջանում է 2 շփվող մարմինների միջև.

Շփման ուժը միշտ ուղղված է շարժմաը հակառակ և ձգտում է խոջնդոտել շարժմանը.

Դադարի շփման ուժ

Այն ուժն է, որը ձգտում է պահել առարկան դադարի վիճակում.

Հուկի օրենք, առաձգականության ուժ

Առաձգականության ուժն առաջանում է մարմնի մեջ դեֆորմացիայի ժամանակ և ձգտում է վերադարձնել մարմինը իր նախկին վիճակին.

Fառ=-kx

Կշիռ

Կշիռն այն ուժն է, որով առարկան ազդում է հորիզոնական հենարանի կամ կախոցի վրա երկրի ձգողության պատճառով

P=mg

Նյուտոնի առաջին օրենք, իմպուլս, արագացում

Իմպուլսը մարմնին հաղորդած արագության և զանգվածի արտադրյալն է.

P=mv

Վեկտորը մի հատված է, և ունի ուղղություն, սկիզբ և վերջ.

Իմպուլսը և արագությունը վեկտորական մեծություններ են, քանի որ ունեն ուղղություն

Իմպուլսների օրենքին համաձան՝ իմպուլսների գումարը մինչև փոխազդեցություն հավասար է իմպուլսների գումարին փոխազդեցությունից հետո.

m1v1+m2v2=m1v1+m2v2

Մարմնի զանգվածը ցույց է տալիս առարկայի իներության աստիճանը.

Մեխանիկական շարժում, հետագիծ, նյութական կետ, արագություն.

Ժամանակի ընթացքում մարմնի տեղափոխությունը տարածության մեջ կոչվում է մեխանիկական շարժում։

Օրինակ՝ մեքենայի շարժումը։

Մարմնը գտնվում է դադարի վիճակում եթե տեղափոխություն չի կատարվում։

Մարմնի հետևից շարժման ընթացքում թողած գիծը կոչվում է հետագիծ։

Տեղափոխություն է կոչվում մարմնի շարժման սկզբնակետը և վերջնակետը միացնող ուղիղ գիծը։

Տեղափոխությունը հետագծից տարբերվում է նրանով, որ միշտ ուղիղ գիծ է։

Անցած ճանապարհ (S) կամ մեծ է կամ համընկնում է տեղափոխության հետ։

Նյութական կետը այն մարմինն է,որի չափերը շաժման որոշ պայմաններում կարելի է անտեսել։

Օրինակ՝ Երբ երկրագունդը արևի շուրջը պտույտ է կատարում։

Արագություն՝ միավոր ժամանակում անցած ճանապարհ։Կախված արագությունից շարժումը կարող է լինել հավասարաչափ,անհավասարաչափ,հավասարաչափ արագացող և այլն։

v=s/t=մ/վ,կմ/

Խնդիր. Աշոտը 10կմ ճանապարհը անցավ 5 րոպեում. Քանի րոպեում նա կանցնի 30կմ ճանապարհ

Լուծում- 3*5=15ր.